poniedziałek, 26 listopada 2018

Akt fundacyjny iwienieckiej Fary

( wypis z opracowania Bronisława Władysława Króla pt. Szkoła jako instytucja wychowawcza w środowisku małomiasteczkowym. Praca dyplomowa wykonana pod kierunkiem prof. dr. Władysława Okińskiego i prof. dr. Albina Jakiela. Państwowy Instytut Nauczycielski, Warszawa 1938), strona nr 10.


W miasteczku Iwieniec - przed II wś w woj. nowogródzkim, obecnie w Republice Białoruś istnieją dwa kościoły katolickie. Biały pod wezwaniem św. Michała, i Czerwony pod wezwaniem św. Aleksego.

W czasach I Rzeczypospolitej też były dwa, ale nie było Czerwonego, który wybudowano w 1907 roku. Była natomiast Fara pod wezwaniem św. Trójcy (spłonęła w 1888 roku)  i kościół Biały pod wezwaniem  św. Michała.

W opracowaniu kierownika iwienieckiej szkoły powszechnej znajdujemy następujący zapis:

"Spory sądowe o dobra iwienieckie trwały w dalszym ciągu. Wreszcie w roku 1743(6) dnia 14 lutego sąd uznaje prawowitym sukcesorem i właścicielem Iwieńca podskarbiego  W.Ks.Litewskiego Jana Dowojnę Sołłohuba. W tymże czasie spłonął modrzewiowy kościół. Sołłohub chcąc załagodzić spory z klerem, pretendentem do dóbr iwienieckich po śmierci plebana Oborskiego, ufundował w miejsce spalonej fary modrzewiowej farę murowaną, którą odpowiednio uposażył. Rocznicę poświęcenia fary obchodzono w dzień Św. Trójcy jeszcze solenniej, niż w dawnym kościele św. Michała".

Akt(7) fundacyjny brzmi jak następuje:

"Nie chcąc, aby się zmniejszyły domy modlitwy, ale bardziej pragnąc ut crescat (wzrost). Chwała Jego święta tym funduszem moim zaznaczam i stanowię, iż ten kościół ma zostawać sub regimine (pod kontrolą)Jaśnie Wielmożnego Księdza Biskupa Wileńskiego, gdzie Jegomość Ksiądz Pleban  za prezenta można per Conseques sukcesorów moich ustanowionych acerum do umnes celesiasticum ma mieć euram animarum w parafii włączony od Pasterza, a przy tym tenże Jegomość Ksiądz Pleban Winwieniecki tenctur za mnie teraz żyjącego grzesznika, a po śmierci mojej za duszę moją dwie mszy w tygodniu in perpetuum odprawować. Jedną  w sobotę do Niepokalanie poczętej i Najświętszej Panny Marii, drugą we wtorek do św. Antoniego Padewskiego, patrona mojego. Imesantor tytuł tego kościoła chcę mieć świętej Trójcy, jako i za wolę Jaśnie Wielmożnego Księdza Biskupa wileńskiego i cało in mobilibus w tym kościele i plebani podanie takowe tedy mając ma sobie Jegomość Ksiądz Pleban Wiwieniecki do mieszkania i należytej dostatnicy ma mieć w samym mieście Iwieńcu blisko kościoła plebanię ze wszystkimi budynkami ad bonestam habilitationem potrzebnych. Do tego placu, cztery pustych. Krom tych placów, które pod szpitalem, szkołą, plebanią i ogrodami plebańskimi znajdują się (...)" - następuje cały szereg  szczegółowych wyliczeń darowizny.

(6) Archiwum Akt Dawnych Wilno
(7) Archiwum Akt Dawnych Wilno

Brak komentarzy: