Zapomniana Mogiła Żołnierza Polskiego...

 

 Fot. udostępniona na fb przez Teresę Jurską

 Relacja  Ireny Bujalskiej b. mieszkanki powiatowego miasteczka Wołożyn woj. Nowogródzkiego (obecnie Republika Białoruś) 15.03.2018 r.

 W latach XX. lecia międzywojennego w Wołożynie woj. Nowogródzkiego stał pomnik – mogiła poświęcona polskim żołnierzom poległym w wojnie z bolszewikami w latach 1918/20.

Pomnik  znajdował się  przy rozwidleniu dróg wylotowych w kierunku na: Horodźki – Zabrzezie i  Wiszniewo.

Z pewnej odległości przypominał wysoki słup koloru białego. Szczyt pomnika (dach) był  blaszany w kształcie łuku zwieńczonego krzyżem. W środku „słupa” była przestrzeń gdzie najprawdopodobniej stała figura Matki Boskiej lub Jezusa Chrystusa…

Relacja  Ksawerego Suchockiego ur. 1932 r. w Pohorełce k. Iwieńca:

Plan miasteczka powiatowego Wołożyn wyk. przez Ksawerego Suchockiego

Pomnik - mogiła znajdowała się na rozwidleniu dróg przy wyjeździe z Wołożyna w kierunku na Horodźki i Wiszniewo. Podczas rocznicowych uroczystości państwowych, np. na 11 Listopada, młodzież szkolna pod kierunkiem swoich nauczycieli  gromadziła się tam aby oddać cześć polskim żołnierzom poległym w wojnie  1918/20 roku.

Gromadzili się też żołnierze i urzędnicy...

 
Fot. udostępniona na fb przez Puszczańskiego Pana z Republiki Białoruś. Za leżącymi żołnierzami z przodu siedzi prawdopodobnie Starosta Ludwik Cichy.

Wg. relacji gajowego Franciszka Dubickiego spisanej po IIWŚ przez Bolesława Zmitrowicza, w okolicy pomnika może być pochowany Naczelny Dyrektor Lasów Państwowych RP Adam Loret:

"Gajowy F. Dubicki i pozostali więźniowie podnieśli ciało, złożyli na wozie, na szczapach i dotarli z nim na peryferie Wołożyna, do zbiegu ulicy Wileńskiej i drogi do stacji Horodźki. Tutaj, w pobliskim domu jeden z NKWDz-istów dostał łopatę. Więźniowie wykopali w pośpiechu metrowej, może większej głębokości dół i tam, przy ul. Wileńskiej, w pobliżu pomnika Niepodległości, ciało pochowali. Gajowy Dubicki, po ułożeniu zwłok w dole chciał twarz zabitego przykryć, by nie sypać na nią ziemi; ostatecznie oderwał kawałek koszuli A.Loreta i nim nakrył oblicze Dyrektora".

Fotografia opublikowana na fb przez J. Z. Prawdopodobnie demontaż pomnika ok. roku 1955...Widać zdjęty krzyż, a za pomnikiem stoi samochód...
 

 

Stanisław Karlik